Manje je poznat podatak da je general Jovan Belimarković dosta doprineo da se sadašnji spomenik Oslobodiocima Vranja iz 1878. godine, poznatiji kao Čika Mitke ili Čika Mita, podigne. Tokom 1899. i 1900. godine, u gradu se ozbiljno radilo na tome da pali borci za oslobođenje Vranja dobiju spomenik. Nastupilo je ono što bismo danas nazvali fundraising – Opština je objavila proglas u januaru 1900. godine da se povodom oslobođenja organizuje zabava sa igrankom 30. januara, a umesto cene ulaznice ostavljao se dobrovoljni prilog „u korist podizanja spomenika izginulim borcima“.
Na proglasu je stojao i ručno ispisan tekst Jovana Belimarkovića, kome se ova ideja jako svidela. On je naveo da prilaže 2.000 tadašnjih dinara uz poruku da je krajnje da uz taj novčani prilog bude pristupljeno izradi spomenika.
On se direktno obraća predsedniku opštine Vranje kojeg poziva da grad odredi odbor koji bi u dogovoru sa njim „učini sve što je potrebno da se ovaj spomenik već u rad uzme“ i taksativno navodi sve što je potrebno da bi se to učinilo: da se odredi crtež, opredeli nagrada za taj crtež, da se odredi mesto, zatim da se odredi najbolji crtež, i na kraju da se odabere najbolji „majstor“ koji će izraditi spomenik i dan otkrića spomenika. Dodao je da se Vranjancima „stavlja sav na raspoloženje“.
Nadalje nije poznato da li je i na koji način sarađivao sa Vranjancima u izradi spomenika, ali je, pošto još uvek spomenika i u narednim godinama nije bilo, pozvan na proslavu oslobođenja Vranjancima odgovorio da je zahvalan što se sećaju tog dana, podsećajući:
„Vredno je i pravedno je da se diže spomenik onim junacima, koji su krvlju svojom ispunili rukovanje Šumadije sa Starom Srbijom“ – poručio je Belimarković.
Dodao je da će, „iako je već drugom prilikom na taj spomenik zaveštao 2.000 dinara“, opet na tu „celj staviti odboru jednu stotinu dinara, s željom da uskoro doživimo“:
„Da sa ‘Dva brata’ odjekne daleko: Evo braći što su ovde izginula za srpsku misao“ – stoji u odgovoru Belimarkovića Vranjancima.
Jovan Belimarković je doživeo otkrivanje ovog spomenika, ali tek tri godine kasnije od ovog odgovora. Spomenik oslobodiocima Vranja od Osmanlija je podignut 1903. godine, neposredno pred Majski prevrat, a rad je čuvenog srpskog vajara Simeona Roksandića.
Belimarković je preminuo 16. avgusta 1906. godine u Vrnjačkoj Banji, gde je i danas jedna od turističkih atrakcija Dvorac Belimarkovića.
U Vranju, pored spomenika oslobodiocima čiju je izradu Belimarković pomogao, ne postoji spomenik „desnoj ruci viteškog gospodara“ Milana Obrenovića Jovanu Belimarkoviću, niti kralju Milanu.
Postoji spomen ploča na ulazu u ulicu koja je nazvana po Belimarkoviću, zajedno sa ulicama 31. januar i od pre nekoliko godina, kralja Milana, čiji su nazivi svedoci ovog važnog perioda vranjske istorije.
Oslobođeni Vranjanci su prema generalu vojske Milana Obrenovića Jovanu Belimarkoviću gajili velike simpatije i u njemu su videli lice slobode. General je Vranjancima uzvratio, pomogavši im i novčano da zaista dobiju „lice slobode“ – Spomenik oslobodiocima Vranja od Osmanlija, poznatiji kao Čika Mitke.
Pročitajte više:
Lice slobode – Kako je general Joca vratio Vranje kući Srbiji
